سونوگرافی زنان و زایمان

سونوگرافی؛ نوعی روش تصویربرداری از اعضای بدن می باشد، که تقریباً هیچ عارضه برای بدن ندارد. در روش‌های دیگر تصویربرداری با اشعه ایکس مثل سی تی اسکن و یا رادیو گرافی بدن با تابش اشعه یونیزان قرار می گیرد. در این تصویر برداری ها ممکن است اشکالاتی در کارکرد سلول ها ایجاد شود. ولی در سونوگرافی از هیچ اشعه ای استفاده نمی شود. امواجی که در سونوگرافی استفاده می شود، امواج صوتی می باشد. در واقع این امواج فراصوتی هستند، و هیچ ضرری به بدن نمی رسانند. جنس این امواج از صدا می باشد ولی به دلیل بالا بودن فرکانس، این اصوات قابل شنیدن توسط گوش انسان نیستند.

سونوگرافی

سونوگرافی روش دردناکی برای تصویربرداری نیست و در هنگام انجام هیچ حس ناراحت کننده ای نخواهید داشت. با قرار دادن دستگاه خاص بر روی بدن، امواج صوتی با فرکانس بالا به درون بدن تابانده می شود. این امواج بعد از برخورد به اعضای مختلف بدن بازگشت پیدا می کند و امواج بازتاب شده توسط همان دستگاه دریافت می شود. اعضای مختلف بدن توانایی مختلفی در بازتاب امواج صوتی دارند. برخی از آن ها این امواج را بهتر و برخی کمتر انعکاس می دهند. بازتابش امواج صوتی بر اساس مواد تشکیل دهنده بافت های بدن می باشد. امواج بازتابیده شده در سنوگرافی توسط یک کامپیوتر تجزیه و تحلیل می شود و به تصویر مبدل می گردد. پزشک متخصص می تواند تصاویر را بر روی مانیتور دستگاه ببیند و آن را به چاپ برساند.

سونوگرافی برای بافت ها و اندام های نرم  ابزار بسیار مناسبی می باشد. ولی برای تشخیص مشکلات استخوانی مناسب نیست. بیشتر مشکلات رباط ها، تاندون ها، عضلات و بافت های دیگر را با این ابزار می توان بررسی کرد. با پیشرفت علم، سونوگرافی ها در مدل های بسیار زیادی به وجود آمده اند. امروزه سونوگرافی به صورت دو بعدی، سه بعدی یا تخصصی‌تر وجود دارد. همچنین می توان با سونوگرافی اندام  را در حال فعالیت را نیز تصویر برداری کرد. مثلاً سونوگرافی قلب در حال فعالیت را با سنوگرافی مشاهده کرد، که به آن اکو کاردیو گرافی گویند.

 برای انجام سونو گرافی باید بیمار بر روی تخت خوابانده شود و پزشک متخصص با استفاده از ژل مخصوص که روی پوست بیمار قرار می دهد، قسمت مورد نظر را بررسی می کند. یک دستگاه کوچک که بر روی پوست می لغزد امواج صوتی را به شکل یکنواخت به درون بدن انعکاس می دهد. در هنگام سونوگرافی بیمار لرزش کمی را روی پوست خود حس می‌کند که مشکلی ایجاد نمی‌کند و بی ضرر می باشد. نتیجه سونوگرافی بلافاصله پس از انجام آن نوشته می‌شود و به بیمار به‌ همراه تصویر سنو داده می شود. بر خلاف روش های دیگر تصویربرداری در سنوگرافی، نتیجه تا حد زیادی وابسته به تبحر پزشک متخصص آن دارد. صد البته برای سونوگرافی خوب یک دستگاه دقیق نیز لازم است، ولی کافی نیست. در بین روش های متفاوت تصویربرداری، سونوگرافی بیش از از سایر روش ها به مهارت پزشک وابسته است. پزشک باید بتواند زاویه مناسبی را بر روی پوست، برای انجام سنو انتخاب کند، که بتوان ضایعه یا مشکل را به راحتی بر روی مانیتور ببیند.

سونوگرافی رحم

 بسیاری از خانم‌ها در طول عمر حداقل چند بار سونوگرافی رحم را تجربه می کنند. در این سونوگرافی رحم و تخمدان ها و همچنین ارگان های موجود در لگن را تصویر برداری می کنند. بررسی شکل و اندازه و همچنین محل قرارگیری رحم و تخمدان ها، اندازه ضخامت و طول دهانه رحم، شکل و ساختمان توده‌ها در صورت وجود، تغییر در مثانه، اختلال در آناتومی رحم، وجود عفونت و اختلال های التهابی در لگن، خونریزی بعد از یائسگی، تشخیص سرطان مثانه یا رحم، رشد کودک در بارداری، تشخیص حاملگی در خارج از رحم، بررسی کیست یا فیبروم در رحم و ضمائم را می توان مورد بررسی کرد.

 روش های سونوگرافی رحم

 عموماً سونوگرافی رحم از روی شکم انجام می شود. ولی برخی سونوگرافی های تخصصی از درون واژن انجام می‌شود، که به سونوگرافی واژینال معروف هستند. سونوگرافی واژینال که به وسیله یک میله بلند از طریق واژن انجام می شود. دیواره های رحم و اعضای لگن در این سنو مورد بررسی قرار می گیرد. اگر قصد سونوگرافی شکمی را دارید بهتر است مثانه شما پر باشد. یک ساعت قبل از سونوگرافی، ۴ لیوان یا بیشتر مایعات بنوشید. پر بودن مثانه باعث بهتر دیده شدن اندام، در سونوگرافی می شود. ولی در سونوگرافی واژینال باید مثانه شما خالی باشد.

سنوگرافی بارداری

سونوگرافی، مهمترین روش تشخیص در مراحل ابتدایی بارداری می باشد. در بارداری  با توجه به نیاز مادر در طی ۹ ماه، به سه الی چهار بار، انجام سونوگرافی نیاز می باشد. سونوگرافی های بارداری برای کنترل روند رشد جنین در ساک حاملگی و همچنین غربالگری جنین برای نقص های مادرزادی در طول دوران بارداری انجام می شود. اولین سونوگرافی با هدف تشخیص حاملگی و بررسی احتمالات حاملگی بیرون از رحم انجام می شود. در این سونوگرافی پزشک وجود ضربان قلب جنین را تشخیص می دهد. سنوگرافی دوم که معمولاً در هفته‌های ۱۱ تا ۱۳ حاملگی انجام می شود، قسمتی از غربالگری سه ماهه اول بارداری می باشد. در این سونوگرافی احتمال اختلالات کروموزومی مانند سندروم دان بررسی می شود. سونوگرافی بعدی در سه ماهه دوم و ما بین هفته های ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام می شود، که به سونوگرافی آنومالی معروف است. در این سونوگرافی به مشکلات ساختمان بدن و رشد جنین پرداخته می شود و تکامل اجزای بدن جنین نیز بررسی می گردد. آخرین سونوگرافی در هفته ۲۸ بارداری با هدف بررسی وزن و همچنین رشد جنین، اندازه دور سر و اندازه ران انجام می شود. با توجه به نیاز مادر یک سونوگرافی در ۳۸ هفتگی نیز انجام می شود.

عمل سونوگرافی را هم رادیولوژی و سونوگرافیست و همچنین متخصص زنان و زایمان با تاکید بر تقویت آموزش و نظارت در این رشته می تواند کار سونوگرافی را نیز انجام دهد. برای ارتباط با ما می توانید از طریق همین وب سایت و صفحه اینستاگرامی دکتر پیمانه دهقانی متخصص زنان و نازایی در ارتباط باشید.